Lekcja o religiach świata dla dzieci

Religie od wieków fascynują, ale i dzielą ludzi. Choć w głębi każda z nich wyraża tę samą uniwersalną potrzebę – potrzebę duchowości – wciąż zdarza się, że różnice w wierzeniach stają się źródłem konfliktów. Wielu dorosłych, nawet jeśli na co dzień deklaruje wiarę, nie zna podstaw innych religii, co prowadzi do nieporozumień i uprzedzeń. Ludzie potrafią zaciekle spierać się o idee, które z pozoru ich różnią, ale w istocie łączy je wspólny fundament – dążenie do zrozumienia sensu istnienia, poszukiwanie harmonii i wiary w coś większego.

Maria Montessori dostrzegła, że duchowość jest jedną z fundamentalnych potrzeb człowieka, na równi z potrzebami fizycznymi czy emocjonalnymi. Jej lekcje o podstawowych potrzebach człowieka ukazują, jak różne kultury na przestrzeni wieków wyrażały tę potrzebę na swój unikalny sposób. To właśnie zrozumienie duchowej jedności leży u podstaw edukacji do pokoju, którą Montessori uważała za klucz do budowania lepszego świata.

Czy zatem edukacja o religiach może pomóc w przełamywaniu barier i budowaniu wzajemnego szacunku? Zdecydowanie tak! Poznanie różnorodności dróg, którymi ludzie podążają w poszukiwaniu duchowego spełnienia, uczy empatii, tolerancji i budowania mostów tam, gdzie dotąd były mury.

Fundamentalne potrzeby człowieka

Dzieci mają naturalną ciekawość w sobie i często pytają o wiarę, inne religie i ich obrzędy czy święta. Pracując wiele lat z dziećmi widze powtarzający się schemat – pytania i ciekawość! To niesamowite, że chcą wiedzieć. Jednak dla nas dorosłych jest to wyzwanie ponieważ często sami mamy niewielką wiedzę w tym zakresie. Z tej potrzeby powstał obszerny materiał o największych religiach świata.

W montessoriańskim programie i Wielkich Lekcjach dzieci wysłuchały opowieści o ewolucji człowieka. Część z nich zazwyczaj zwraca uwagę na pewien szczegół: pierwsi ludzie grzebali swoich zmarłych. To dla nich fascynujące, a jednocześnie rodzi kolejne pytanie: czy pierwsi ludzie wierzą w coś więcej? Wspólna rozmowa o tym stała się okazją do zgłębienia tematu duchowości i fundamentalnych potrzeb człowieka.

Rozmawiając o podstawowych potrzebach, zrozumieliśmy, że duchowość jest czymś uniwersalnym, choć sposoby jej wyrażania są różne. To zrozumienie jest kluczowe dla budowania edukacji do pokoju. Tylko wtedy, gdy zrozumiemy i zaakceptujemy różnorodność duchowych ścieżek, mamy szansę na skuteczne wychowywanie pokolenia, które będzie cenić pokój i wzajemny szacunek.

Nietolerancja jako wynik braku wiedzy

Światu ciągle towarzyszy wiele nietolerancji wobec ludzi wyznających inne religie. Może to być wynikiem braku wiedzy i zrozumienia, że pomimo różnych nazw i obrzędów, wiele religii dzieli wspólne przekonania. Istnienie czegoś większego, życie po śmierci i znaczeniu rytuałów to wspólne cechy różnych wyznań. Dlatego tak ważne jest wprowadzanie religioznawstwa już na etapie edukacji najmłodszych dzieci. Edukacja wczesnoszkolna, a nawet u najstarszych przedszkolaków sprawdzi się doskonale!

Z mojego doświadczenia wynika, że dzieci są bardzo ciekawe różnic i podobieństw między religiami. Chcą wiedzieć, co dzieje się po śmierci, dlaczego ludzie obchodzą określone święta oraz jak wyglądają poszczególne obrzędy. Pracując wiele lat z dziećmi słyszałam te pytania mnóstwo razy. Odpowiadałam na nie tak jak umiałam, ale najczęściej szukaliśmy wspólnie odpowiedzi. Sama miałam niewielką wiedzę na temat różnych wiar, nie składały mi się w całość różne wyznania, a tym bardziej odłamy. Jednak to się zmieniło, gdy nadszedł czas na stworzenie materiału i cyklu opowieści o religiach świata. Ten materiał powstał, aby wreszcie opowiedzieć o nich dzieciakom.

Religie świata w opowieściach: program edukacyjny

Tak powstał 6-tygodniowy program “Religie świata w opowieściach”. Jego celem jest wprowadzenie dzieci w wieku 5-12 lat w tematykę duchowości i religi w sposób przystępny i angażujący. Program składa się z:

  • Opowieści wprowadzających – każda z nich przedstawia podstawowe założenia, osoby i święta pięciu głównych religii świata (chrześcijaństwo, islam, judaizm, hinduizm, buddyzm)
  • Karty z ilustracjami i opisami do opowieści – dzieci poznają najważniejsze symbole poszczególnych religii.
  • Mapy – graficzne przedstawienie, gdzie na świecie dominują poszczególne religie oraz jakie święta są dla nich kluczowe.
  • Układanki i dopasowanki jako materiał interaktywny do utrwalania pojęć.
  • Książeczki do samodzielnego czytania, które są uzupełnieniem omawianych treści.

Program jest zaprojektowany tak, aby odpowiadać na naturalną ciekawość dzieci i promować otwartość oraz szacunek wobec innych kultur i wierzeń. Do opowieści stworzyłam przewodnik z planem oraz wskazówkami jak go używać. Wierze, że taki przewodnik pomoże nauczycielom i rodzicom wprowadzić dzieci w fascynujący świat duchowości, budując fundamenty pod edukację do pokoju.

Cały materiał jednak warto uzupełnić o pozycje książkowe. Mam swoje faworyty, o których mówię w tym krótkim nagraniu:

Jednak w tym roku odkryłam jeszcze jedną książkę i od razu skradła moje serce:

Zapraszam do wspólnego odkrywania religii świata i wspierania dzieci w rozwijaniu szacunku do różnorodności. Program “Religie świata w opowieściach” przynosi nowe historie, które inspirują do refleksji i dialogu.